Koncepcja Śląskiej Sieci Tras Rowerowych
Stan na listopad 2010 r.

Zgodnie ze swoją specjalizacją Klub proponuje samorządom realizację Śląskiej Sieci Tras Rowerowych. Koncepcja tej sieci opiera się o wieloletnie doświadczenia PTTK wypraktykowane przy projektowaniu sieci szlaków turystycznych, a także m.in. o naukowe zasady projektowania tras rowerowych opracowane przez holenderską organizację CROW. Zasady dotyczące projektowania i oznakowania tras rowerowych ujęte zostały w instrukcjach w rozdziale „Sprawy techniczne”, a w szczególności w instrukcji znakowania tras rowerowych.

Założenia koncepcji. Ogólna koncepcja tej sieci była pomysłem Śląskiego Związku Gmin i Powiatów w Katowicach, który usiłował realizować ją w latach 1999-2003. Koncepcja zakładała powstanie w woj. śląskim i jego otoczeniu sieci tras głównych dalekobieżnych, łączących duże miasta i ośrodki atrakcyjne pod względem krajoznawczym i wypoczynkowym oraz uzupełniających je tras drugorzędnych lokalnych.

Od 2003 r. Klub Znakarzy Tras Turystycznych aktualizuje koncepcję Śląskiej Sieci Tras Rowerowych we własnym zakresie i samorzutnie rozszerzył ją na teren woj. opolskiego. Z uwagi na brak ogólnopolskiej numeracji tras rowerowych przyjęto numerację lokalną z rezerwą numerów od 1 do 99 dla tras głównych i powtarzającymi się numerami od 101 do 999 dla pozostałych tras w woj. śląskim i woj. opolskim – w razie potrzeby w spisach dodawana jest do tych numerów odpowiednio litera S lub O.

Sposób realizacji. Stopniowa realizacja tej koncepcji polega na wyszukiwaniu atrakcyjnych przebiegów tras rowerowych w poszczególnych gminach, następnie na ich projektowaniu i wykonawstwie, a po kilku latach na konserwacji istniejącego oznakowania. Realizacja koncepcji Śląskiej Sieci Tras Rowerowych powiedzie się, jeżeli poszczególne gminy i powiaty będą realizować wyłącznie trasy zgodne z niniejszą koncepcją. W związku z tym jest wskazane, aby:
  • regularnie remontować (nie rzadziej niż co 4 lata) oznakowanie tras istniejących, zaznaczonych na załączonym schemacie liniami ciągłymi,
  • realizować wyłącznie trasy wyszczególnione w tej koncepcji, zaznaczone na załączonym schemacie liniami przerywanymi,
  • uzgadniać z naszym Klubem konieczne lub wskazane zmiany przebiegu, tras istniejących,
  • uzgadniać z naszym Klubem realizację innych przebiegów tras planowanych, niż wymienione w tej koncepcji,
  • uzgadniać realizację tras dotąd nie figurujących w tej koncepcji, nie zaznaczonych na schemacie,
  • w przypadku remontu lub modernizacji istniejących tras dostosowywać je do niniejszej koncepcji poprzez likwidację tras oznaczonych na schemacie linią kropkowaną.
Koordynacja. Z uwagi na brak przepisów regulujących tą problematykę Śląski Klub Znakarzy Tras Turystycznych wykonuje prace koordynacyjne zgodnie ze Statutem PTTK i regulaminem działalności Klubu w ramach działalności pożytku publicznego, licząc na współpracę z poszczególnymi gminami i starostwami powiatowymi, a także innymi organizacjami społecznymi. Warunkiem powodzenia jest przede wszystkim odstąpienie od wykonywania tras rowerowych niezgodnych z koncepcją Śląskiej Sieci Tras Rowerowych, a także uzgadnianie wykonywania przez nasz Klub audytów zapewniających odpowiedni poziom planowania, projektowania, wykonawstwa i rozpowszechniania informacji o trasach rowerowych.

Problemy.

Brak spójności. Największym problemem jest brak spójności w wykonywanych przez gminy lub grupy gmin koncepcji lokalnych sieci tras rowerowych w oderwaniu od otoczenia, niekiedy połączonych z otoczeniem tylko formalnie propozycjami trzeciorzędnych łączników, a nawet celowe ignorowanie istnienia koncepcji Śląskiej Sieci Tras Rowerowych.

Problemem jest też przystępowanie od razu do wykonywania przypadkowych tras rowerowych bez koncepcji rozbudowy sieci tras rowerowych w gminie, a także stosowanie lokalnych systemów oznakowań, zmieniających się na granicy gminy.

Problemem jest też narzucanie przez pomysłodawców tras dalekobieżnych własnych systemów oznakowań, zmuszających gminy do stosowania podwójnych oznakowań.

Jedynym sposobem usunięcia tych problemów jest przyjęcie przez wszystkich jednolitych standardów oznakowania.

Brak wygody i bezpieczeństwa. Dużym problemem jest prowadzenie tras rowerowych przez wiele gmin po drogach, których nawierzchnie zupełnie nie nadają się do jazdy rowerem, przy równoczesnym zupełnym brakiem zainteresowania ich naprawą lub modernizacją i wydawaniem pieniędzy na drogie wiaty i gabloty informacyjne, które mają bardzo luźny związek z potrzebami rowerzystów. Z jednej strony często niepotrzebnie proponuje się prowadzenie tras rowerowych jezdniami głównych dróg i ulic tam, gdzie można poprowadzić te trasy niewiele dłuższymi drogami lokalnymi, a z drugiej strony proponuje się zygzaki po przypadkowych bocznych drogach tam, gdzie można rowerzystom zaproponować przejazd prostymi drogami o nawierzchni asfaltowej.

Apel. Na początek proponujemy inwentaryzację istniejącej sieci tras rowerowych i zaprojektowanych już nowych tras. Liczymy na wszelkiego typu uwagi, które pomogą zaktualizować i poprawić załączony schemat i wykazy. Koncepcja - całość Szczegółowe koncepcje tras rowerowych wykonywaliśmy też dla Ujazdu w 2000 r., Olesna w 2002 r., Kędzierzyna-Koźla w 2002 r., Chorzowa w 2005 r., Czeladzi, Piekar Śląskich, Tychów i powiatu gliwickiego w 2007 r. , Siemianowic Śląskich, Jaworzna w 2008 r.
i Lublińca w 2010 r.