Rodzaje oznakowania tras rowerowych i na Śląsku

Trasy kolarskie: Zgodnie z zasadami przyjętymi przez PTTK trasy rowerowe powinny prowadzić drogami leśnymi i polnymi o nawierzchni żwirowej lub innymi istniejącymi drogami o małym ruchu samochodowym. W wyjątkowych sytuacjach, przeważnie na dojazdach do przejść granicznych lub centrów miast trasy rowerowe mogą z konieczności prowadzić drogami krajowymi i wojewódzkimi. W centach miast i innych dużych miejscowościach trasy rowerowe powinny wykorzystywać istniejące drogi rowerowe i ciągi pieszo-rowerowe.

W woj. śląskim oznakowanie tras rowerowych stanowi swoistą mozaikę. Na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej popularne są wycofane przez PTTK w 1996 r. kolorowe symbole kolarzy na tle białych kwadratów (rys. 1 i 2). Zaletą tego systemu jest jego taniość, natomiast system ten jest zupełnie nieprzydatny na drogach publicznych o nawierzchni asfaltowej, przez co trasy te mają charakter swoistej „partyzantki turystycznej” realizowanej przez Oddziały PTTK w Częstochowie i Zawierciu we współpracy ze Związkiem Gmin Jurajskich.

Większość tras oznakowana jest znakami stosowanymi przez PTTK od 1996 roku, zmodyfikowanymi w 2004 r. i ujętymi w aktualnym rozporządzeniu o znakach drogowych (rys. 3-5). Niestety niektórzy administratorzy tras traktują standardy PTTK wybiórczo, zazwyczaj ograniczają się do oznakowania wszystkich tras w kolorze czarnym, niekiedy bez stosowania drogowskazów, co bardzo utrudnia dobrą orientację w terenie. Dość dobrze utrzymane trasy tego typu (z drogowskazami) znajdują się w Dąbrowie Górniczej.

Znaki tras krajowych stosowane przez PTTK mają kształt białego kwadratu, na którym namalowany jest rower i pasek lub strzałka w jednym z pięciu kolorów: czerwonym (C), niebieskim (N), zielonym (Z), żółtym (Y) lub czarnym (S). Kolor paska uważany jest za kolor szlaku. Oprócz tego dla oznakowania tras międzynarodowych odpowiadających przebiegiem sieci EuroVelo - European Cyclists' Federation z siedzibą w Brukseli stosowane są znaki tras międzynarodowych, które w Polsce mają również kształt białego kwadratu, lecz z zieloną obwódką, zielonym rowerem i numerem trasy (rys. 6 i 7).

Przez woj. śląskie przebiegają dwie trasy (z ich odgałęzieniami) oznakowane w sposób nietypowy. Trasa Greenways (Zielone Szlaki) Kraków – Wiedeń Fundacji Partnerstwo dla Środowiska ma na znakach zamiast numeru trasy międzynarodowej swoje logo (rys. 8). Z kolei znaki Wiślanej Trasy Rowerowej mają zamiast roweru jej logo i wszystkie paski niebieskie – zarówno trasa główna, jak i jej rozległe odgałęzienia (rys. 9).

Wiele nowych tras powstaje zgodnie z koncepcją Śląskiej Sieci Tras Rowerowych zainicjowaną w 1999 r. przez Śląski Związek Gmin i Powiatów w Katowicach, a po jego wycofaniu się w 2003 r. realizowaną samodzielnie przez Śląski Klub Znakarzy Tras Turystycznych PTTK na terenie woj. śląskiego i woj. opolskiego.

Najbogatszą sieć tras rowerowych zrealizował Euroregion „Śląsk Cieszyński”, gdzie przy pomocy funduszy PFARE po obu stronach granicy powstało po 300 km tych tras. Zgodność z powyższą koncepcją można zawdzięczać wyłącznie współpracy działaczy PTTK z Jastrzębia Zdroju zaangażowanych w realizację rowerowych szlaków turystycznych.

Najbogatszą sieć tras rowerowych na Opolszczyźnie zrealizował Związek Komunalny siedmiu gmin z siedzibą w Kolonowskiem, gdzie przy pomocy finansowej Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska powstało 370 km tras rowerowych.

Najstarsze trasy rowerowe w Gliwicach posiadały wyłącznie oznakowanie lokalne z drogowskazami, których elementem jest miniatura znaku drogowego „droga dla rowerów”. W Tychach ścieżki rowerowe nie posiadają drogowskazów – można się po nich poruszać korzystając z planu miasta wydanego przez PGK Katowice.

Załączone wykazy nie są kompletne z uwagi na brak centralnych rejestrów szlaków rowerowych. Prosimy o nadsyłanie uwag dotyczących wykazu, a w szczególności szlaków nie wymienionych w nich. Z uwagi na brak numerów ewidencyjnych PTTK poniższy wykaz zawiera numery tras rowerowych opracowane pierwotnie dla projektu „Rowerem po Śląsku” promowanego niegdyś przez Śląski Związek Gmin i Powiatów w Katowicach.

Oznakowanie tras lokalnych na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej (120 x 120 mm)

Rys. 1 – znak podstawowy

Rys. 2 – znaki zmiany kierunku trasy



Oznakowanie tras krajowych

Rys. 3 – znak podstawowy R-1
(umieszczany za skrzyżowaniami dróg)

Rys. 4 – znak początku (końca) trasy R-1a

Rys. 5 – znaki zmiany kierunku trasy R-1b
(umieszczane przed zakrętami trasy)




Oznakowanie tras międzynarodowych, (200 x 200 mm)

 

Rys. 6 – znak podstawowy R-2

Rys. 7 – znaki zmiany kierunku trasy R-2a



Oznakowanie nietypowe, (200 x 200 mm)

 






Rys. 8 – znak podstawowy
i logo trasy Greenways
Kraków – Wiedeń





Rys. 9 – znak podstawowy
Wiślanej Trasy Rowerowej