Dlaczego potrzebne są trasy rowerowe?

Trasy rowerowe powinny umożliwić przejazd do wyznaczonego celu bez błądzenia, wygodnie i bezpiecznie. Z uwagi na różnorodność celów wędrówki proponujemy utworzenie Śląskiej Sieci Tras Rowerowych, z głównymi trasami łączącymi ze sobą duże i ciekawe miejscowości oraz z trasami drugorzędnymi o charakterze lokalnym. Bezbłędne dotarcie do celu powinno zapewniać właściwe oznakowanie trasy. Nasze doświadczenia oparte są na ponad stuletnim dorobku w tym zakresie PTTK i jego poprzedników, a także na wykorzystaniu doświadczeń innych krajów. Wygodę powinna zapewniać odpowiednia nawierzchnia i szerokość drogi, a bezpieczeństwo dobór dróg i geometrii skrzyżowań tak, aby stwarzać jak najmniej sytuacji zagrażających rowerzystom. Na terenach zurbanizowanych najlepszym rozwiązaniem są drogi dla rowerów, zwane popularnie ścieżkami rowerowymi, a tam, gdzie brak jest miejsca powinny powstawać ciągi pieszo-rowerowe – wspólne drogi dla pieszych i rowerów. Poza terenem zabudowanym trasy te są prowadzone z dala od głównych dróg z dużym ruchem samochodowym. Oprócz tego na bocznych drogach rowerzyści nie są tak narażeni na spaliny i hałas. Marzeniem każdego rowerzysty uprawiającego turystykę lub rekreację są drogi asfaltowe, prowadzące z dala od ruchu samochodowego, malowniczym lasem nad jeziorami, z ławeczkami przy każdym punkcie widokowym (i najlepiej bez innych nieznajomych rowerzystów do towarzystwa). Każdy kto mocno trzyma się ziemi i obserwuje tempo powstawania ścieżek i tras rowerowych wie, że czekanie na spełnienie się tego marzenia jest trudne i odległe w czasie. Proponowane przez nas trasy rowerowe są bardziej realne, prowadzące tam, gdzie to jest możliwe istniejącymi ścieżkami rowerowymi oraz bocznymi drogami o nawierzchni asfaltowej, a w drugiej kolejności o nawierzchni żwirowej lub gruntowej (zwłaszcza na terenach leśnych). Tylko w ostateczności krótkie odcinki tych tras prowadzą głównymi drogami, ale staramy się, ażeby w tym przypadku zapewnić rowerzystom maksimum bezpieczeństwa – dobrą widoczność przez kierowców samochodów. Gminom proponujemy przystosowanie do ruchu rowerowego istniejących szerokich chodników z obniżonymi krawężnikami przy zjazdach na jezdnię. Zgodnie ze specyfiką transportu rowerowego główne trasy rowerowe są trasami dalekobieżnymi i oprócz funkcji turystycznej mają równocześnie charakter komunikacyjny. Nie mogą więc prowadzić zygzakami od zabytku do zabytku, ale przebiegać jak najkrótszą drogą pomiędzy sąsiednimi miastami, uwzględniając oczywiście wymogi związane z bezpieczeństwem przejazdu całej trasy. W uproszczeniu przyjmuje się, że sieć tras powinna być planowana na zasadzie „rybiego kręgosłupa”, w których każda trasa główna jest kręgosłupem, a trasy boczne są jak ości odchodzące od tras głównych. Proponowana przez nas Śląska Sieć Tras Rowerowych składa się z około 50 tras głównych. Nie określamy ściśle ilości tras bocznych, ponieważ ich ilość będzie zależała od rzeczywistych potrzeb lokalnych. Nasze koncepcje nie określają też przebiegów dróg rowerowych o charakterze czysto komunikacyjnym, ponieważ ich budowa uzależniona jest od wielu czynników technicznych, prawnych i finansowych. Dlaczego naszymi trasami rowerowymi warto wędrować?

Szerzej na stronie http://www.rowery.org.pl/
„Dla kogo turystyczne trasy rowerowe?” http://www.rowery.org.pl/dlakogo.html

Definicje w przepisach (więcej definicji patrz tutaj)

USTAWA z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym. (Dz. U. Nr 98 poz. 602 z późniejszymi zmianami) podaje:
  • Droga dla rowerów (w niektórych przepisach zwana ścieżką rowerową) - droga lub jej część przeznaczona do ruchu rowerów jednośladowych, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi.
  • Droga dla pieszych i rowerów (zwana też ciągiem pieszo-rowerowym) - droga lub jej część przeznaczona do ruchu pieszych i rowerów jednośladowych, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi.
Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 43/99, poz. 430) podaje:
  • Szerokość ścieżki rowerowej (drogi dla rowerów) powinna wynosić nie mniej niż 1,5 m – gdy jest ona jednokierunkowa, 2,0 m – gdy jest ona dwukierunkowa.
  • Szerokość ścieżki rowerowej ustala się indywidualnie, jeżeli oprócz prowadzenia ruchu rowerowego pełni ona inne funkcje.
  • Szerokość ciągu pieszo-rowerowego powinna wynosić nie mniej niż 2,5 m „gdy ze ścieżki jednokierunkowej mogą korzystać piesi”.
  • Pochylenie podłużne ścieżki rowerowej nie powinno przekraczać 5 %. W wyjątkowych wypadkach dopuszcza się większe pochylenia, lecz nie większe niż 15 %. Wysokość progów i uskoków na ścieżce rowerowej nie powinna przekraczać 1 cm.
Instrukcja znakowania szlaków turystycznych PTTK z 2007 r. podaje:
  • Znakowany szlak turystyczny – wytyczona w terenie trasa służąca do odbywania wycieczek, oznakowana jednolitymi znakami (symbolami) i wyposażona w urządzenia informacyjne, które zapewniają bezpieczne i spokojne jej przebycie turyście o dowolnym poziomie umiejętności i doświadczenia, o każdej porze roku i w każdych warunkach pogodowych, o ile szczegółowe wymagania nie stanowią inaczej (okresowe zamykanie w przypadku niekorzystnych warunków pogodowych lub ze względów przyrodniczych na terenach chronionych).
  • Rozróżnia się następujące rodzaje szlaków turystycznych:
    • piesze górskie i nizinne oraz ścieżki spacerowe, przyrodnicze i dydaktyczne,
    • narciarskie,
    • rowerowe,
    • kajakowe,
    • jeździeckie.
Standardy techniczne dla infrastruktury rowerowej Miasta Krakowa podają (http://www.rowery.org.pl/standardy.pdf):
  • Trasa rowerowa – czytelny i spójny ciąg różnych rozwiązań technicznych, funkcjonalnie łączący poszczególne części miasta i obejmujący: wydzielone drogi rowerowe, pasy i kontrapasy rowerowe, ulice o ruchu uspokojonym, strefy zamieszkania, łączniki rowerowe, drogi niepubliczne o małym ruchu (w porozumieniu z zarządcą takiej drogi) oraz inne odcinki, które mogą być bezpiecznie i wygodnie wykorzystywane przez rowerzystów. W skład jednej trasy rowerowej mogą wchodzić dwie (lub więcej) drogi rowerowe, biegnące równolegle (np. po dwóch stronach jezdni czy rzeki) lub ulice o ruchu uspokojonym.
Program pięciu wymogów holenderskiej organizacji standaryzacyjnej CROW:
  • spójność – 100 % źródeł i celów podróży objętych siecią tras rowerowych,
  • bezpośredniość – brak objazdów i znacznych wydłużeń trasy,
  • wygoda – niski współczynnik opóźnienia, brak podjazdów itp.,
  • bezpieczeństwo – minimalizacja punktów kolizji z ruchem samochodowym i zapewnienie dobrej widoczności na skrzyżowaniach,
  • atrakcyjność – czytelność dla użytkowników i zgodność z ich potrzebami.